Latex-ийн тухай

LaTeX дээр хэрхэн томъёо оруулах вэ?
LaTeX-д томъёо оруулахын тулд тусгай командуудыг ашигладаг. Тусгай командууд нь бүгд \ тэмдэгээр эхэлсэн голдуу тухайн бичих гэж байгаа томъёотой холбоотой англи үгнүүд байдаг. Түүнчлэн томъёог бүлэглэхэд { } гэсэн хос хаалт ашигладаг тул эдгээр нь reserved тэмдэгтүүд болно. Математикийн томъёог $…$ хэлбэртэй бичнэ. Энд … үүдийн оронд тохирох командуудыг бичнэ.
  1. Зэрэг оруулахдаа ^ тэмдэгтийг ашиглана. Жишээ нь $a^b$ гэвэл math formulaтомъёо гарна.
  2. Индекс бичихэд _ тэмдэгтийг ашиглана. Жишээ нь $a_b$ гэвэл math formulaтомъёо гарна.
  3. { } хос хаалтаар томъёог бүлэглэнэ. Жишээ нь $a_{bc}$ гэвэл math formula, $a_{b_c}$ гэвэл math formula болно.
  4. Бутархайг оруулахад \frac юмуу \dfrac командыг хэрэглэнэ. Жишээ нь $\frac{a}{b+c}$ гэвэл math formula, $\dfrac{a_1+b_2}{c^2}$ гэвэл math formulaболно.
  5. Язгуур гаргах үйлдлийг \sqrt командаар гүйцэтгэнэ. Жишээ нь $\sqrt{1+a+a_1^2}$ гэвэл math formulaтомъёо гарна. $\sqrt[3]{\dfrac{1}{2}}$ гэвэл math formulaболно.
  6. Нийлбэр, интеграл, хязгаар тэмдэгтүүдийг \sum, \int, \lim командуудаар бичих бөгөөд \limits туслах командыг хэрэглэвэл бүр ч эвтэйхэн харагддаг. Жишээ нь $\sum_{i=1}^n a_n$ гэвэл math formula, $\int f(x)dx$ гэвэл math formula, $\lim_{n\to\infty} a_n$ гэвэл math formulaболно. Эдгээр дээр \limits командыг нэмж бичвэл $\sum\limits_{i=1}^n a_n$ гэвэл math formula, $\int\limits_a^b f(x)dx$ гэвэл math formula, $\lim\limits_{n\to\infty} a_n$ гэвэл math formulaболно. Мөн \displaystyle командыг хэрэглэж ч болно. Жишээ нь $\displaystyle\sum_{i=1}^n a_n$ гэвэл math formulaболно.
  7. Их багын тэмдэгүүдийг оруулахад <, >, \le (less equal), \ge (greater equal) гэж оруулна. Жишээ нь $a гэвэл math formula, $a>b$ гэвэл math formula, $a\le b$ (\le ба b-ийн хоорондох зай маш чухал!) гэвэл math formula, $a\ge b$ гэвэл math formulaболно.
  8. Нэртэй функцүүдийг оруулахад нэрийн өмнө \ тэмдэгийг бичиж командаар оруулна. Жишээ нь $\sin x$ гэвэл math formula, $ \tan x$ гэвэл math formula(орос манайхаас бусад газар тангенсийг tan гэж тэмдэглэдэг). Энэ жишгээр \cos, \log гэх мэт функцүүдийг оруулж болно.
  9. Грек үсгүүдийг нэрийнх нь өмнө \ тэмдэг тавьж бичнэ. Жишээ нь $\alpha$ гэвэл math formula, $\Gamma$ гэвэл math formulaболно. Зарим 2 хувилбартай үсгийн  хувьд \var залгаж бичдэг жишээ нь $\varphi$ гэвэл math formula, $\phi$ гэвэл math formulaболно.
  10. { } болон \ тэмдэгтүүдийг \{, \}, \backslash командуудаар үүсгэнэ. Жишээ нь $\{\backslash\}$ гэвэл math formulaболно.
11.  LaTeX-д зарим тэмдэгтүүдийг хэрхэн бичдэгийг дараахь хүснэгтээр харууллаа:
Бичлэг
Томъёо
Тайлбар
\dag
math formula
хутга
\S
math formula
бүлэг
\pounds
math formula
паунд
\ddag
math formula
давхар хутга
\P
math formula

\dot{x}
math formula
math formulaдээрээ цэгтэй
\tilde{x}
math formula
math formulaдээрээ долгионтой
\vec{a}
math formula
math formulaвектор
\imath
math formula
дээрээ цэггүй math formula
\jmath
math formula
дээрээ цэггүй math formula
\check{\imath}
math formula
дээр чек тэмдэгтэй math formula(дээрээ цэггүй math formula-ийн дээр чек тэмдэг)
\forall
math formula
универсаль квантор
\exists
math formula
оршин байхын квантор
\nexists;
math formula
оршин байхгүй
\angle
math formula
өнцөг
\cup
math formula
нэгдэл
\cap
math formula
огтлолцол
\to
math formula
импликци
\diamondsuit
math formula
хөзөрийн дөрвөлжин
\heartsuit
math formula
хөзөрийн бундан
\clubsuit
math formula
хөзөрийн цэцэг
\spadesuit
math formula
хөзөрийн гил
\%
math formula
процент
\ell
math formula
гоё l үсэг
\wp
math formula

\circledS
math formula

\hbar
math formula

\hslash
math formula

\smallint
math formula
жижиг интегралын тэмдэг
\bot
math formula
доод
\top
math formula
дээд
\neg, \lnot
math formula
үгүйсгэл
\Re
math formula
бодит хэсэг
\Im;
math formula
хуурмаг хэсэг
\surd;
math formula
сурд
\prime;
math formula
прайм буюу ‘ тэмдэгт
\backprime;
math formula
эсрэг прайм
\nabla
math formula
набла
\partial;
math formula
тухайн уламжлал
\eth;
math formula

\emptyset
math formula
хоосон олонлог
\varnothing
math formula
хоосон олонлог
\infty
math formula
хязгааргүй
\complement
math formula
гүйцээлт
\Box
math formula
дөрвөлжин
\triangle
math formula
гурвалжин
\Diamond
math formula

\lozenge
math formula

\blacklozenge
math formula

\square
math formula
дөрвөлжин
\vartriangle
math formula
гурвалжин
\blacktriangle
math formula
хар гурвалжин
\triangledown
math formula
доошоо харсан гурвалжин
\measuredangle
math formula
хэмжээстэй өнцөг
\spericalangle
math formula
хэмжээстэй өнцөг
\flat
math formula

\sharp
math formula

\dots
math formula
цэгүүд
\cdots
math formula
дундуур цэгүүд
\vdots
math formula
босоо цэгүүд
\ddots
math formula
ташуу цэгүүд

1 comment: